Powoli zbliża się uroczystość Wszystkich Świętych. To czas, w którym wszyscy odwiedzamy cmentarze naszych bliskich. Kiedy palimy znicze na grobach, nie zastanawiamy się nad tym, jaką historię w sobie kryją. Tymczasem mają one za sobą długie i bogate dzieje, które z pewnością warto poznać. Co zatem zmarłemu ma dawać zapalony znicz? Sprawdź.
Co daje zmarłemu znicz? Historia ognia na cmentarzach
Tradycja stawiania zniczy na grobach sięga czasów przedchrześcijańskich. Już poganie organizowali tzw. Dziady, które określano również mianem „Zaduszek”. Obchodzono je z nocy z 31 października na 1 listopada. Był to obrzęd, podczas którego próbowano przywoływać duchy zmarłych – to właśnie w tym czasie miały one przenikać do świata żywych. Wówczas organizowano na grobach uczty, a resztę jedzenia i napojów zostawiano wówczas dla dusz, aby jak najlepiej je ugościć. W ten sposób chciano zmniejszyć ich cierpienie oraz zadbać o ich potrzeby. Zapalano też świece, w których dusze mogłyby się ogrzać.
Co więcej, na cmentarzach palono ogniska, dzięki którym dusze miały znajdować drogę do swoich bliskich. Żywym uczestnikom obrzędów ogień miał dawać z kolei ochronę przed złymi siłami. Warto dodać, że były to ogromne ogniska, które można było zauważyć czasem nawet z bardzo dużej odległości. Należy zaznaczyć, że palono je także na grobach samobójców oraz osób, które zmarły tragicznie – miały one mieć moc oczyszczającą. Nie można było też palić wówczas ognia w domach, ponieważ dusze mogłyby trafić tam zamiast na cmentarz. Warto dodać, że kolejne dni, 1 i 2 listopada, były dla pogan czasem zadumy nad mijającym życiem.
Zapalony znicz dla zmarłego – co symbolizuje dziś?
Wiesz już, że świece miały ogrzewać dusze zmarłych. I ten zwyczaj pozostał do dziś – tyle że w ogień rozpala się w zniczach. Zmieniło się jednak jego rozumienie, a zapalone znicze zaczęto postrzegać w kontekście nadziei – ogień symbolizuje bowiem życie wieczne. Jego zadaniem jest również niszczenie grzechu oraz rozświetlanie mroków niewiedzy. W tradycji chrześcijańskiej ogień oznacza również obecność Boga, a także prawdę i radość. Wyraża także naszą pamięć o zmarłych.
W VII w. wprowadzono uroczystość Wszystkich Świętych – od tego momentu ludzie zaczęli się modlić w tym terminie za dusze zmarłych. W Polsce święto to zaczęto obchodzić w XII w. Nie każdy wie jednak, że cmentarze odwiedzamy masowo w tym dniu od XIX w., a palimy znicze i dekorujemy nagrobki dopiero od czasów dwudziestolecia międzywojennego.